ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
π. ΧρῆστοςΦιλιώτης-Βλαχάβας
Σύντομο Βιογραφικό
Ὁ πρωτοπρεσβύτερος Χρῆστος Φιλιώτης – Βλαχάβας γεννήθηκε στό χωριό Δεσπότης Γρεβενῶν, τόπος τοῦ μαρτυρίου τοῦ ἐθνομάρτυραΑἰμιλιανοῦ Γρεβενών. Σπούδασε θεολογία στο Τμῆμα Ποιμαντικῆς και Κοινωνικῆς Θεολογίας τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης καί στό Πανεπιστήμιο τοῦ Στρασβούργου, ως ὑπότροφος του Γαλλικοῦ Κράτους.
Εἶναι Ἀναπληρωτής Καθηγητής στο Τμῆμα Κοινωνικῆς Θεολογίας και Χριστιανικοῦ Πολιτισμοῦ τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μέ γνωστικό ἀντικείμενο «Ἱστορία τῶν Δογμάτων». Τά ἐρευνητικά του ἐνδιαφέροντα ἐστιάζονται στη θεολογία τῶν πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, στον ἀρχέγονο χριστιανισμό, και στην οἰκοθεολογία. Ἔχει στο ἰστορικό του τή διοργάνωση σημαντικῶν διεθνῶν συνεδρίων, όπως το Ὁλοκαύτωμα (2014), ὁ ἄλλος στις διάφορες θρησκεῖες (2014), 1517-2017: 500 Χρόνια ἀπό τη Μεταρρύθμιση τοῦ Λουθήρου (2017), Μ. Ἀθανάσιος και Ἰλάριος Πικταβίου μεταξύ Άνατολῆς και Δύσης (2018), ἡ Ὁμοφυλοφιλία στις Θρησκεῖες (2019), Ἄνθρωπος, Φύση, Κοινωνία στους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας (2ος-5ος αι). Διεθνές συνέδριο για τά ὀγδόντα χρόνια τῆς SourcesChrétiennes (2023) κλπ.
Εἶναι ἐφημέριος στην ἐνορία Τριῶν Ἱεραρχῶν Στρασβούργου (Ἱερά Μητρόπολη Γαλλίας). Ἀπό τό 2010 εἶναι μέλος τῆς Θεολογικῆς Ἐπιτροπῆς Διαλόγου (Comission Oecumenique) τῶν χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν, καθώς και τοῦ Συμβουλίου Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν (Conseildes Έglises Chrétiennes) τοῦ Στρασβούργου.
Εἶναι ἐκλεγμένο μέλος στο διοικητικό Συμβούλιο τοῦ Συλλόγου ἰουδαιοχριστιανικῆς φιλίας Charles Péguy.
Εἶναι ἐνεργό μέλος τῆς χριστιανικῆς μη κυβερνητικῆς ὀργάνωσης ACAT (Action Chrétienne pour l’Abolition de la Torture et de la peine de mort). Ἐκπροσωπεῖ την ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στο Σύλλογο Διαθρησκειακοῦ Διαλόγου Le Pont στο Στρασβοῦργο και στην Ἐπιτροπή Διαθρησκειακοῦ Διαλόγου τοῦ Δήμου τοῦ Bischwiller τῆς Ἀλσατίας.
Συμμετεῖχε για μία θητεία στην ἐπιτροπή παιδείας τοῦ ΚΕΚ (Συμβούλιο Εὐρωπαϊκῶν Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν).
Εἶναι ἔγγαμος με την ἐκπαιδευτικό SylvieCollé, γόνο φιλελληνικῆς οἰκογένειας τῆς Ἀλσατίας καί πατέρας τεσσάρων τέκνων. Χειρίζεται με ἄνεση τη γαλλική και την ἀγγλική γλώσσα.
ΕΙΣΗΓΗΣΗ
Χρήστος Φιλιώτης-Βλαχάβας (πρωτοπρεσβ.),
Αν. Καθηγητής-Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού ΑΠΘ
Τίτλος εισήγησης:
O απόστολος Παύλος στο επίκεντρο μίας γόνιμης αντιπαράθεσης Ανατολής-Δύσης με βάση την ερμηνεία του χωρίου Ρωμ. 5, 12-14
Περίληψη:
Οι επιστολές του αποστόλου Παύλου, του ιδρυτή της Εκκλησίας των Φιλίππων, είναι κείμενα τα οποία βρίσκονται στην καρδιά της χριστιανικής θεολογίας σε όλο τον χριστιανικό κόσμο. Έχουν ερμηνευτεί από Έλληνες και Λατίνους πατέρες της Εκκλησίας. Ειδικά η προς Ρωμαίους Επιστολή αποτέλεσε τη βάση της μεταρρύθμισης του Λουθήρου. Γενικά, η σκέψη του αποστόλου των εθνών Παύλου έχει σημαδέψει τον πολιτισμό της Ευρώπης και αποτέλεσε βάση για θεολογικές διαφοροποιήσεις των χριστιανικών Εκκλησιών. Το γνωστό χωρίο 5, 12 της Προς Ρωμαίους Επιστολής («Διά τοῦτο ὥσπερ δι’ἑνός ἀνθρώπου ἡ ἁμαρτία εἰς τον κόσμον εἰσῆλθε και δια της ἁμαρτίας ὁ θάνατος, και οὕτως εἰς πάντας ἀθρώπους ὁ θάνατος διῆλθεν, ἐφ᾽ὧ πάντες ἥμαρτον… ἀλλ΄ἐβασίλευσεν ὁ θάνατος ἀπό Ἀδάμ μέχρι Μωϋσέως και ἐπί τους μη ἁμαρτήσαντας ἐπί τῶ ὁμοιώματι τῆς παραβάσεως Ἀδάμ, ὅς ἔστι τῦπος τοῦ μέλλοντος») έχει χαρακτηριστεί ως crux interpretum για τη ποικιλία των ερμηνευτικών προσεγγίσεων.
Κατά βάση, στην αρχαία χριστιανική γραμματεία αναδεικνύονται δύο ερμηνευτικές τάσεις. Η μία χαρακτηρίζεται ως λατινική, αφού αναπτύχθηκε από πατέρες και θεολόγους της Δύσης με κύριο εκπρόσωπο τον ιερό Αυγουστίνο. Αυτό που χαρακτηρίζει αυτή την ερμηνευτική γραμμή είναι το δραματικό αποτέλεσμα μιας γενικής καταδίκης στην κόλαση του μεγαλύτερου μέρους της ανθρωπότητας (massa damnata), καθότι όλοι έχουμε αμαρτήσει εν τω Αδαμ και κληρονομούμε την αμαρτία του προπάτορα. Η αυγουστίνεια ερμηνεία του χωρίου αυτού της προς Ρωμαίους Επιστολής του απ. Παύλου θεμελίωσε μία ιδιάζουσα πεσιμιστική ερμηνεία του προπατορικού αμαρτήματος. Κατά το δυτικό μεσαίωνα ήταν τόσο διάχυτη που παγίδευσε και βραχυκύκλωσε τη σχολαστική θεολογική σκέψη, η οποία, με σκοπό να εξηγήσει την ύπαρξη του κακού στο ιστορικό γίγνεσθαι της ανθρωπότητας, έθεσε στο επίκεντρο μεταξύ πρωτολογίας και εσχατολογίας την πτώση του Αδάμ με απώτερη στόχευση να απαλλάξει το Θεό από κάθε ευθύνη για τα δεινά της ανθρωπότητας και να την φορτώσει εξολοκλήρου στον άνθρωπο.
Στον αντίποδα μίας τέτοιας αντίληψης, οι Έλληνες πατέρες θα προσεγγίσουν τον Παύλο ως τον απόστολο της ελπίδας (Ειρηναίος Λυώνος-Κύριλλος Αλεξανδρείας-Χρυσόστομος), καθώς επισημαίνουν την ενότητα του μυστηρίου της θείας οικονομίας και συνδέουν την ενανθρώπηση όχι με την πτώση αλλά με την αρχική καλώς λίαν δημιουργία και τον τελικό δοξασμό της ανθρώπινης φύσης στην αγάπη του Θεού και Πατρός (νίκη του θανάτου-ανάσταση-ανάληψη). Ασφαλώς σήμερα τείνει να εγκαταλειφθεί και στους κόλπους της δυτικής χριστιανοσύνης μια πεσιμιστική προσέγγιση της ανθρώπινης φύσης, καθώς είναι έντονη η κριτική που γίνεται σε αυτή την ερμηνεία του προπατορικού αμαρτήματος (βλ. τον Γάλλο ακαδημαϊκό Jean Délumeau, τον Δομηνικανό θεολόγο Bernard Sesbouë κα).